Samenvatting 9.3 Je huid (Nectar, VWO 3).
Wat zijn de functies van de huid?
Je huid heeft drie belangrijke functies:
Je huid bestaat uit drie lagen:
Hoe blijf je op temperatuur?
Je lichaamstemperatuur is normaal 37 °C. Als je het warm hebt, zetten bloedvaten in de huid uit, waardoor warmte wordt afgegeven, en produceren zweetklieren extra zweet om af te koelen. Bij kou vernauwen bloedvaten om warmte vast te houden en gaan spieren rillen om warmte op te wekken. Het vet in het onderhuids bindweefsel werkt als isolatie, en bij kou staan je haartjes rechtop, wat bij dieren extra isolatie biedt.
Hoe geneest een wondje?
Bij een wondje sluit de huid zich om bloedverlies en infecties te voorkomen:
Hoe beschermt de huid je tegen de zon?
Bij blootstelling aan zonlicht maakt de kiemlaag in de huid pigment aan. Dit pigment vormt een beschermlaag die uv-straling tegenhoudt en voorkomt dat deze diep in de huid doordringt. Mensen met een lichte huid hebben minder pigment en verbranden sneller. Uv-straling kan huidcellen beschadigen en, bij herhaalde schade, huidkanker veroorzaken. Tot je zestiende is je huid extra gevoelig voor uv-straling, waardoor de kans op later huidkanker groter is.
Hoe ontstaat huidkanker?
Huidkanker ontstaat wanneer huidcellen door bijvoorbeeld uv-straling of giftige stoffen beschadigd raken en ongecontroleerd gaan delen, wat leidt tot een tumor. Tumorcellen kunnen zich via bloed of lymfe verspreiden en uitzaaiingen vormen op andere plekken in het lichaam.
Wat zijn de functies van de huid?
Je huid heeft drie belangrijke functies:
- Temperatuurregulatie: Houdt je lichaam op een stabiele temperatuur.
- Bescherming tegen vuil en ziekteverwekkers: Zorgt ervoor dat bacteriën en vuil moeilijker je lichaam kunnen binnendringen.
- Bescherming tegen de zon: Beschermt tegen schadelijke uv-straling door pigment aan te maken.
Je huid bestaat uit drie lagen:
- Opperhuid: Bovenste laag met de hoornlaag (slijt af) en kiemlaag (maakt nieuwe cellen).
- Lederhuid: Bevat bloedvaten, talg- en zweetklieren, haarzakjes en zintuigen die warmte, kou en pijn waarnemen.
- Onderhuids bindweefsel: Bevat bloedvaten, zenuwen en vet als isolatielaag.
Hoe blijf je op temperatuur?
Je lichaamstemperatuur is normaal 37 °C. Als je het warm hebt, zetten bloedvaten in de huid uit, waardoor warmte wordt afgegeven, en produceren zweetklieren extra zweet om af te koelen. Bij kou vernauwen bloedvaten om warmte vast te houden en gaan spieren rillen om warmte op te wekken. Het vet in het onderhuids bindweefsel werkt als isolatie, en bij kou staan je haartjes rechtop, wat bij dieren extra isolatie biedt.
Hoe geneest een wondje?
Bij een wondje sluit de huid zich om bloedverlies en infecties te voorkomen:
- Het bloedvat vernauwt zich.
- Bloedplaatjes klonteren samen op de wondplek.
- Fibrinedraden vormen een netwerk waarin bloedcellen blijven hangen en een korstje ontstaat.
Onder dit korstje herstelt de huid, en als het genezen is, valt het korstje eraf.
Hoe beschermt de huid je tegen de zon?
Bij blootstelling aan zonlicht maakt de kiemlaag in de huid pigment aan. Dit pigment vormt een beschermlaag die uv-straling tegenhoudt en voorkomt dat deze diep in de huid doordringt. Mensen met een lichte huid hebben minder pigment en verbranden sneller. Uv-straling kan huidcellen beschadigen en, bij herhaalde schade, huidkanker veroorzaken. Tot je zestiende is je huid extra gevoelig voor uv-straling, waardoor de kans op later huidkanker groter is.
Hoe ontstaat huidkanker?
Huidkanker ontstaat wanneer huidcellen door bijvoorbeeld uv-straling of giftige stoffen beschadigd raken en ongecontroleerd gaan delen, wat leidt tot een tumor. Tumorcellen kunnen zich via bloed of lymfe verspreiden en uitzaaiingen vormen op andere plekken in het lichaam.