Samenvatting 7.1 Gezond eten (Nectar, VWO 2).
Wat bepaalt je eetgewoonten?
Je eetgewoonten bepalen wat en hoe je eet, en deze verschillen per persoon en cultuur. Ze worden beïnvloed door voorkeuren, het land waar je woont en soms je geloof. In Nederland is het bijvoorbeeld normaal om met mes en vork te eten en vaak één warme maaltijd per dag te nuttigen, terwijl men in andere landen meerdere warme maaltijden eet of met stokjes eet.
Wat zit er in je eten en drinken?
Voedingsmiddelen (alles wat je eet en drinkt), zoals melk of brood, bevatten voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Er zijn zes soorten voedingsstoffen: koolhydraten, eiwitten, vetten, mineralen, vitaminen en water. Deze voedingsstoffen zijn in drie groepen verdeeld:
Daarnaast bevatten volkorenproducten, groenten en fruit voedingsvezels, die geen voedingsstoffen zijn maar wel belangrijk voor de spijsvertering. Vezels activeren je darmspieren, wat de vertering verbetert.
Wanneer eet je gezond?
Een gezond voedingspatroon houdt in dat je voldoende en gevarieerd eet om alle voedingsstoffen binnen te krijgen. De schijf van vijf helpt daarbij door verschillende groepen voedingsmiddelen te verdelen in vijf vakken, zoals groenten, fruit, brood, vetten en dranken. Als je dagelijks uit alle vakken iets eet, krijg je een goede mix van voedingsstoffen binnen.
Gezond eten betekent ook regelmatig eten, bijvoorbeeld door goed te ontbijten. Het overslaan van een maaltijd, zoals het ontbijt, kan ervoor zorgen dat je eerder naar ongezonde tussendoortjes grijpt, die vaak veel suiker en vet bevatten en weinig bouw- of beschermende stoffen.
Waardoor bederft je eten?
Voedsel kan bederven door bacteriën en schimmels, die zich snel vermeerderen in warme, vochtige omstandigheden. Bacteriën vermeerderen zich door celdeling, schimmels hebben sporen.
Wat doe je tegen schimmels en bacteriën in je eten?
Bederf kun je tegengaan door voedsel te conserveren, bijvoorbeeld door:
Deze conserveringsmethoden zorgen ervoor dat voedsel langer houdbaar blijft en veilig is om te eten.
Wat bepaalt je eetgewoonten?
Je eetgewoonten bepalen wat en hoe je eet, en deze verschillen per persoon en cultuur. Ze worden beïnvloed door voorkeuren, het land waar je woont en soms je geloof. In Nederland is het bijvoorbeeld normaal om met mes en vork te eten en vaak één warme maaltijd per dag te nuttigen, terwijl men in andere landen meerdere warme maaltijden eet of met stokjes eet.
Wat zit er in je eten en drinken?
Voedingsmiddelen (alles wat je eet en drinkt), zoals melk of brood, bevatten voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Er zijn zes soorten voedingsstoffen: koolhydraten, eiwitten, vetten, mineralen, vitaminen en water. Deze voedingsstoffen zijn in drie groepen verdeeld:
- Energierijke stoffen (koolhydraten en vetten) geven je energie om te bewegen en warm te blijven.
- Bouwstoffen (eiwitten, mineralen, vetten en water) helpen bij de groei en herstel van je lichaam.
- Beschermende stoffen (vitaminen en mineralen) zorgen ervoor dat je gezond blijft en beschermen tegen ziekten.
Daarnaast bevatten volkorenproducten, groenten en fruit voedingsvezels, die geen voedingsstoffen zijn maar wel belangrijk voor de spijsvertering. Vezels activeren je darmspieren, wat de vertering verbetert.
Wanneer eet je gezond?
Een gezond voedingspatroon houdt in dat je voldoende en gevarieerd eet om alle voedingsstoffen binnen te krijgen. De schijf van vijf helpt daarbij door verschillende groepen voedingsmiddelen te verdelen in vijf vakken, zoals groenten, fruit, brood, vetten en dranken. Als je dagelijks uit alle vakken iets eet, krijg je een goede mix van voedingsstoffen binnen.
Gezond eten betekent ook regelmatig eten, bijvoorbeeld door goed te ontbijten. Het overslaan van een maaltijd, zoals het ontbijt, kan ervoor zorgen dat je eerder naar ongezonde tussendoortjes grijpt, die vaak veel suiker en vet bevatten en weinig bouw- of beschermende stoffen.
Waardoor bederft je eten?
Voedsel kan bederven door bacteriën en schimmels, die zich snel vermeerderen in warme, vochtige omstandigheden. Bacteriën vermeerderen zich door celdeling, schimmels hebben sporen.
Wat doe je tegen schimmels en bacteriën in je eten?
Bederf kun je tegengaan door voedsel te conserveren, bijvoorbeeld door:
- Verhitting (pasteuriseren of steriliseren) om schimmels en bacteriën te doden.
- Koelen en vriezen, wat de groei van bacteriën en schimmels vertraagt of stopt.
- Stoffen toevoegen zoals zout, suiker of zuur, waardoor bacteriën niet meer kunnen groeien.
- Verpakken zonder zuurstof, waardoor veel bacteriën en schimmels niet overleven.
- Drogen, zodat bacteriën en schimmels geen water hebben om te groeien.
Deze conserveringsmethoden zorgen ervoor dat voedsel langer houdbaar blijft en veilig is om te eten.