Samenvatting 11.1 Man en vrouw (Nectar, VWO 2).
Wanneer is een jongen vruchtbaar?
Tijdens de puberteit beginnen jongens voor het eerst zaadcellen te maken. Deze voortplantingscellen worden geproduceerd in de zaadballen, die door hormonen uit de hypofyse worden gestimuleerd. De zaadballen produceren ook het hormoon testosteron, dat zorgt voor het in stand houden van de zaadcelproductie en voor de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken zoals een lagere stem en borsthaar. Een jongen merkt dat hij vruchtbaar is bij zijn eerste zaadlozing, wat soms tijdens de slaap gebeurt (een natte droom). Tijdens een zaadlozing verlaten de zaadcellen de bijballen en worden samen met zaadvocht vanuit de zaadblaasjes en de prostaat naar de urinebuis in de penis geleid. Dit mengsel van zaadvocht en zaadcellen heet sperma. De prostaat zorgt ervoor dat er tijdens de zaadlozing geen urine uit de penis komt door de urinebuis tijdelijk af te sluiten. Als er extra bloed in de zwellichamen komen krijgt een jongen een erectie, een stijve penis.
Wanneer is een meisje vruchtbaar?
Meisjes worden geboren met ongeveer 400.000 onrijpe eicellen in hun eierstokken. De eicellen rijpen voor het eerst tijdens de puberteit, wanneer hormonen uit de hypofyse de eierstokken stimuleren. Een rijpende eicel neemt vocht en voedingsstoffen op, waardoor het groeit. Vanaf de puberteit is een meisje vruchtbaar en kan ze zwanger worden als een eicel wordt bevrucht door een zaadcel. De vrouwelijke geslachtsorganen bestaan onder andere uit de eierstokken, eileiders, baarmoeder, vagina en urinebuis, waarbij de laatste twee verschillende openingen hebben. Een eicel is groter dan een zaadcel omdat deze veel voedingsstoffen bevat, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van een embryo na de bevruchting.
Wanneer wordt een meisje ongesteld?
Net zoals bij jongens, begint de puberteit bij meisjes met hormonen van de hypofyse. Deze hormonen stimuleren de rijping van eicellen in de eierstokken en de productie van het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen. Oestrogeen zorgt voor secundaire geslachtskenmerken, zoals borsten en bredere heupen. Vanaf de puberteit heeft een meisje ongeveer iedere 28 dagen een menstruatiecyclus:
Wanneer is een jongen vruchtbaar?
Tijdens de puberteit beginnen jongens voor het eerst zaadcellen te maken. Deze voortplantingscellen worden geproduceerd in de zaadballen, die door hormonen uit de hypofyse worden gestimuleerd. De zaadballen produceren ook het hormoon testosteron, dat zorgt voor het in stand houden van de zaadcelproductie en voor de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken zoals een lagere stem en borsthaar. Een jongen merkt dat hij vruchtbaar is bij zijn eerste zaadlozing, wat soms tijdens de slaap gebeurt (een natte droom). Tijdens een zaadlozing verlaten de zaadcellen de bijballen en worden samen met zaadvocht vanuit de zaadblaasjes en de prostaat naar de urinebuis in de penis geleid. Dit mengsel van zaadvocht en zaadcellen heet sperma. De prostaat zorgt ervoor dat er tijdens de zaadlozing geen urine uit de penis komt door de urinebuis tijdelijk af te sluiten. Als er extra bloed in de zwellichamen komen krijgt een jongen een erectie, een stijve penis.
Wanneer is een meisje vruchtbaar?
Meisjes worden geboren met ongeveer 400.000 onrijpe eicellen in hun eierstokken. De eicellen rijpen voor het eerst tijdens de puberteit, wanneer hormonen uit de hypofyse de eierstokken stimuleren. Een rijpende eicel neemt vocht en voedingsstoffen op, waardoor het groeit. Vanaf de puberteit is een meisje vruchtbaar en kan ze zwanger worden als een eicel wordt bevrucht door een zaadcel. De vrouwelijke geslachtsorganen bestaan onder andere uit de eierstokken, eileiders, baarmoeder, vagina en urinebuis, waarbij de laatste twee verschillende openingen hebben. Een eicel is groter dan een zaadcel omdat deze veel voedingsstoffen bevat, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van een embryo na de bevruchting.
Wanneer wordt een meisje ongesteld?
Net zoals bij jongens, begint de puberteit bij meisjes met hormonen van de hypofyse. Deze hormonen stimuleren de rijping van eicellen in de eierstokken en de productie van het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen. Oestrogeen zorgt voor secundaire geslachtskenmerken, zoals borsten en bredere heupen. Vanaf de puberteit heeft een meisje ongeveer iedere 28 dagen een menstruatiecyclus:
- Rijpen van de eicel: Een eicel rijpt in de eierstok, in een blaasje dat de follikel wordt genoemd. De eicel neemt voedingsstoffen op en wordt groter.
- Dik worden van het baarmoederslijmvlies: Het slijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder wordt dikker en meer doorbloed, zodat het voorbereid is op een mogelijke zwangerschap.
- Ovulatie: Na ongeveer 14 dagen is de eicel rijp en barst de follikel open. De eicel komt vrij in de eileider, wat de ovulatie of eisprong wordt genoemd. In deze periode is een vrouw het meest vruchtbaar. De eicel blijft 12 tot 24 uur in de eileider leven en kan door een zaadcel bevrucht worden.
- Menstruatie: Als de eicel niet bevrucht wordt, sterft deze af en verlaat het verdikte baarmoederslijmvlies na ongeveer twee weken het lichaam via de vagina. Dit proces heet menstruatie. Een meisje gebruikt maandverband of tampons om het bloed op te vangen. Na de menstruatie begint de cyclus opnieuw.